Powstanie

W Powstaniu Warszawskim

Stan osobowy Batalionu na 31.07.1944 r. wynosił 346 żołnierzy, w tym 102 podchorążych.

W Powstaniu Warszawskim Batalion wszedł w skład Zgrupowania „Radosław”.

Ordre de bataille był następujący:

- dowódca por. Ryszard Białous „Jerzy”,

- dowódca I kompanii Andrzej Łukoski „Blondyn”,

- dowódca II kompanii Andrzej Romocki „Morro”,

- dowódca III (uformowanej dopiero 2.08.1944 r.) Władysław Cieplak „Giewont”,

- lekarz por. Zygmunt Kujawski „Brom”,

- dowódca plutonu żeńskiego (służb pomocniczych) Zofia Krassowska „Zosia Duża”.

2.08.1944 r. po zdobyciu dwóch czołgów utworzony został pluton pancerny pod dowództwem Wacława Micuty „Wacka”. W czasie walk powstańczych dołączali do „Zośki” żołnierze z innych, przeważnie rozbitych, oddziałów. 12.08.1944 r. został detaszowany do Batalionu pluton Kedywu „Kolegium A” pod dowództwem ppor. Bolesława Góreckiego „Śnicy”.

W Powstaniu Batalion brał udział w najcięższych walkach Zgrupowania Radosław na szlaku Wola – Stare Miasto – Czerniaków.

W działaniach na Woli (1-11.08.1944 r.) wyróżnił się przeprowadzonym 5.08.1944 r. natarciem na obóz koncentracyjny tzw. „Gęsiówkę”, w wyniku którego uwolniono 348 Żydów oraz obroną cmentarzy.

W czasie walk na Starym Mieście (12-31.08.1944 r.) Batalion uczestniczył w najważniejszych przedsięwzięciach taktycznych, jak natarcie na Dworzec Gdański, mające na celu uzyskanie połączenia z oddziałami Żoliborza i obrona północnego rejonu Jana Bożego. Był jedynym oddziałem, który w czasie szturmu nocnego z 30 na 31.08.1944 r. sforsował zaporę ognia na ul. Bielańskiej i przebił się ze Starego Miasta przez Ogród Saski do Śródmieścia.

Od 5.09.1944 r. Batalion obejmuje stanowiska na Powiślu Czerniakowskim, gdzie trwały następnie walki o utworzenie przyczółka na lewym brzegu Wisły koniecznego dla otrzymania pomocy z drugiej strony rzeki, co mogło mieć decydujące znaczenie dla Powstania. W ciągu trzytygodniowych ciężkich walk Batalion uległ prawie całkowitej zagładzie. 23.09.1944 r. zostaje jako jednostka rozwiązany.

W czasie Powstania w szeregach Batalionu walczyło 520 żołnierzy, poległo 360, co stanowi 70% stanu Batalionu.

W sumie w akcjach, więzieniach, obozach i Powstaniu poległo 453 żołnierzy Batalionu.

Dekretem Kanclerza Kapituły, gen. Stanisława Maczka, z dnia 11.11.1968 r. harcerski Batalion „Zośka” został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari.